Συμπτώματα

Τα κοινά σημεία και συμπτώματα της νόσου του Graves περιλαμβάνουν:

• Άγχος και ευερεθιστότητα
• Ένας λεπτός τρόμος στα χέρια ή τα δάχτυλα
• Ευαισθησία στη θερμότητα και αύξηση του ιδρώτα ή ζεστό, υγρό δέρμα
• Απώλεια βάρους, παρά τις συνήθεις διατροφικές συνήθειες
• Διεύρυνση του θυρεοειδούς αδένα (βρογχοκήλη)
• Αλλαγή στους εμμηνορροϊκούς κύκλους
• Στυτική δυσλειτουργία ή μειωμένη λίμπιντο
• Συχνές κινήσεις του εντέρου
• Διογκωμένα μάτια (οφθαλμοπάθεια των Τάφων)
• Κούραση
• Παχύ, κόκκινο δέρμα συνήθως στις κνήμες ή τις κορυφές των ποδιών (δερματοπάθεια Graves)
• Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός (αίσθημα παλμών)
• Διαταραχή ύπνου

Οφθαλμοπάθεια του Graves

Περίπου το 30% των ατόμων με νόσο του Graves παρουσιάζουν κάποια σημεία και συμπτώματα της οφθαλμοπάθειας του Graves. Στην οφθαλμοπάθεια του Graves, η φλεγμονή και άλλα συμβάντα του ανοσοποιητικού συστήματος επηρεάζουν τους μυς και άλλους ιστούς γύρω από τα μάτια.

Τα σημεία και τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Διογκωμένα μάτια
• Χαλικώδης αίσθηση στα μάτια
• Πίεση ή πόνος στα μάτια
• Φουσκωμένα ή ανασυρμένα βλέφαρα
• Κόκκινα ή φλεγμονώδη μάτια
• Ευαισθησία στο φως
• Διπλή όραση
• Απώλεια όρασης

Δερματοπάθεια του Graves

Μια ασυνήθιστη εκδήλωση της νόσου του Graves, που ονομάζεται δερμοπάθεια του Graves, είναι το κοκκίνισμα και η πάχυνση του δέρματος, συνήθως στις κνήμες ή στις κορυφές των ποδιών.

Αιτίες

Η νόσος του Graves προκαλείται από δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος που καταπολεμά τις ασθένειες του σώματος. Δεν είναι γνωστό γιατί συμβαίνει αυτό.

Το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει συνήθως αντισώματα σχεδιασμένα να στοχεύουν έναν συγκεκριμένο ιό, βακτήριο ή άλλη ξένη ουσία. Στη νόσο του Graves - για λόγους που δεν είναι καλά κατανοητοί - το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει ένα αντίσωμα σε ένα μέρος των κυττάρων στον αδένα που παράγει ορμόνες στο λαιμό (θυρεοειδής αδένας).

Κανονικά, η λειτουργία του θυρεοειδούς ρυθμίζεται από μια ορμόνη που απελευθερώνεται από έναν μικροσκοπικό αδένα στη βάση του εγκεφάλου (υπόφυση). Το αντίσωμα που σχετίζεται με τη νόσο του Graves - αντίσωμα υποδοχέα θυροτροπίνης (TRAb) - δρα όπως η ρυθμιστική ορμόνη της υπόφυσης. Αυτό σημαίνει ότι το TRAb παρακάμπτει τη φυσιολογική ρύθμιση του θυρεοειδούς, προκαλώντας υπερπαραγωγή θυρεοειδικών ορμονών (υπερθυρεοειδισμός).

Αιτία της οφθαλμοπάθειας του Graves

Η οφθαλμοπάθεια του Graves προκύπτει από τη συσσώρευση ορισμένων υδατανθράκων στους μυς και τους ιστούς πίσω από τα μάτια - η αιτία των οποίων επίσης δεν είναι γνωστή. Φαίνεται ότι το ίδιο αντίσωμα που μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί επίσης να έχει «έλξη» στους ιστούς που περιβάλλουν τα μάτια.

Η οφθαλμοπάθεια του Graves εμφανίζεται συχνά ταυτόχρονα με τον υπερθυρεοειδισμό ή αρκετούς μήνες αργότερα. Όμως σημεία και συμπτώματα οφθαλμοπάθειας μπορεί να εμφανιστούν χρόνια πριν ή μετά την έναρξη του υπερθυρεοειδισμού. Η οφθαλμοπάθεια του Graves μπορεί επίσης να εμφανιστεί ακόμη και αν δεν υπάρχει υπερθυρεοειδισμός.

Παράγοντες κινδύνου

Αν και οποιοσδήποτε μπορεί να αναπτύξει τη νόσο του Graves, πολλοί παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο ασθένειας, όπως:

• Οικογενειακό ιστορικό. Επειδή το οικογενειακό ιστορικό της νόσου του Graves είναι ένας γνωστός παράγοντας κινδύνου, υπάρχει πιθανώς ένα γονίδιο ή γονίδια που μπορούν να κάνουν ένα άτομο πιο ευαίσθητο στη διαταραχή.
• Φύλο. Οι γυναίκες είναι πολύ πιο πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο του Graves από ό, τι οι άνδρες.
• Ηλικία. Η νόσος του Graves αναπτύσσεται συνήθως σε άτομα πριν την ηλικία των 40 ετών.
• Άλλες αυτοάνοσες διαταραχές. Τα άτομα με άλλες διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος, όπως ο διαβήτης τύπου 1 ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα, έχουν αυξημένο κίνδυνο.
• Συναισθηματικό ή σωματικό άγχος. Τα αγχωτικά γεγονότα ή η ασθένεια μπορεί να λειτουργήσουν ως έναυσμα για την έναρξη της νόσου του Graves σε άτομα που έχουν γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο.
• Εγκυμοσύνη. Η εγκυμοσύνη ή ο πρόσφατος τοκετός μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο της διαταραχής, ιδιαίτερα σε γυναίκες που έχουν γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο.
• Κάπνισμα. Το κάπνισμα, το οποίο μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνει τον κίνδυνο της νόσου του Graves. Οι καπνιστές που πάσχουν από νόσο του Graves διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης οφθαλμοπάθειας του Graves.

Θεραπεία της νόσου του Graves και του υπερθυρεοειδισμού

Στην περίπτωση του υπερθυρεοειδισμού, προσφέρονται διάφορες θεραπευτικές επιλογές. Η εφαρμογή της πιο καταλληλότερης από αυτές, αποφασίζεται από τον θεράποντα ιατρό, αφού πρώτα ληφθούν υπόψιν επιμέρους παράγοντες, όπως:

• Η αιτία του υπερθυρεοειδισμού
• Η ηλικία του ασθενούς
• Το μέγεθος του θυρεοειδούς
• Η συνολική κατάσταση της υγείας του ασθενούς

Στην περίπτωση της νόσου Graves, η θεραπευτική αντιμετώπιση μπορεί να γίνει είτε με αντιθυρεοειδικά φάρµακα, τη χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου ή τη χειρουργική επέµβαση είτε με χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς, σε περιπτώσεις όπου έχει μεν ρυθμιστεί ο ασθενής, αλλά παρουσιάζονται επανειλημμένες υποτροπές.

Πρόσληψη

Θετικές επιδράσεις του σεληνίου διαπιστώθηκαν στην ύφεση της νόσου σε αρκετές περιπτώσεις ασθενών. Επιπροσθέτως, καταδείχθηκε η συσχέτιση των επιπέδων σεληνίου και του TSH-υποδοχέα, όπου ήταν θετική στις περιπτώσεις υποτροπιάζουσας νόσου, ενώ ήταν αρνητική στις περιπτώσεις ύφεσης της νόσου. Επισημάνθηκε ότι η παρέμβαση με σελήνιο μπορεί πράγματι να λειτουργήσει ευεργετικά στις αυτοάνοσες διαταραχές του θυρεοειδούς αδένα.

Συμπερασματικά, η πλειονότητα των ερευνών δείχνουν ότι η χορήγηση σεληνίου τροποποιεί και ελέγχει τη θυρεοειδική αυτοανοσία και στην περίπτωση της νόσου Graves. Είναι φανερό πως η επίτευξη και η διατήρηση των ιδανικών επιπέδων σεληνίου («σεληνιόσταση») είναι καθοριστική για τον έλεγχο και την αντιμετώπιση της νόσου.

Βιβλιογραφία

• Negro R. et al. (2018). A 2018 European Thyroid Association Survey on the Use of Selenium Supplementation in Graves’ Hyperthyroidism and Graves’ Orbitopathy. Eur Thyroid J 2019;8:7–15, DOI: 10.1159/000494837
• Mayo Clinic