Το Γανόδερμα το λαμπερό (Ganoderma lucidum) είναι λευκός βασιδιομύκητας (basidiomycete macrofungus), που ανήκει στην οικογένεια μυκήτων Polyporacea. Έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως ως «το μανιτάρι της αθανασίας» στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Κορέα και άλλες ασιατικές χώρες εδώ και 2000 χρόνια.
Δραστικά συστατικά
Αποτελείται απο ευρεία ποικιλία βιοδραστικών μορίων όπως τα από τερπενοειδή, τριτερπενοειδή (γανοντερικό οξύ, λουσιντεμικό οξύ, μεθυλο-γανοντερικό οξύ), πολυσακχαρίτες (GLP-(L) 1, GLP-(L) 2), νουκλεοτίδια και τα παράγωγά τους, στερόλες (εργοστερόλη, υπεροξείδιο εργοστερόλης κ.α.), στεροειδή, λιπαρά οξέα, πρωτεΐνες / πεπτίδια, ιχνοστοιχεία και μέταλλα όπως ο χαλκός, ο ψευδάργυρος και το σελήνιο. Μελέτες έδειξαν ότι οι υδατοδιαλυτοί πολυσακχαρίτες και ειδικά οι β-D-γλυκάνες είναι απο τα πιο δραστικά συστατικά.
To υπεροξείδιο της δισμουτάσης (Superoxide Dismutase ή SOD) είναι ένα σημαντικό δραστικό συστατικό που περιέχει το Γανόδερμα. Το υπεροξείδιο της δισμουτάσης (SOD) είναι ένα ένζυμο που βρίσκεται στον άνθρωπο και σε άλλα ζώα. Δρα μετατρέποντας τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου σε μοριακό οξυγόνο ή σε υπεροξείδιο του υδρογόνου και αποτελεί την πρώτη γραμμή αντιοξειδωτικής άμυνας του οργανισμού προκειμένου να ρυθμίσει τα επίπεδα των δραστικών μορφών οξυγόνου (ROS) και να διατηρήσει την ομοιόσταση.
Δράσεις Γανοδέρματος
Πλήθος μελετών ανάφέρεται στις δράσεις και τα ωφέλη που παρουσιάζει το Γανόδερμα χάρη στις δραστικές ενώσεις που περιέχει όπως είναι τα τριτερπενοειδή και οι πολυσακχαρίτες καθώς και η δισμουτάση του υπεροξειδίου (SOD).
Μερικές απο τις οποίες ειναι οι παρακάτω:
- Αντιοξειδωτική Δράση
- Αντιικές Ιδιότητες (ειδικά κατά του έρπητα και του HIV)
- Αντιφλεγμονώδη δράση
- Αντι-διαβητική, αντι-αθηροσκληρωτική, υπολιπιδαιμική δράση
- Αντιμυκητιασική δράση
- Αντικαρκινική δράση
Αντιοξειδωτική Δράση του Γανοδέρματος
Η αντιοξειδωτική δράση του γανοδέρματος έγκειται στο μεγάλο αντιοξειδωτικό δυναμικό που παρουσιάζουν τα τερπενοειδή και οι πολυσακχαρίτες όπως οι β-D-γλυκάνες.
Επιπλέον, το γανόδερμα ενισχύει τη δραστικότητα του υπεροξειδίου της δισμουτάσης (SOD) και της καταλάσης, τα ένζυμα που εμπλέκονται στην εξάλειψη των βλαβερών δραστικών μορφών οξυγόνου (ROS).
Δισμουτάση του υπεροξειδίου (SOD) και η αντιοξειδωτική της δράση
Η δισμουτάση του υπεροξειδίου (SOD) στον άνθρωπο απαντά σε τρεις ισόμορφές τη κυτταροπλασματική CuZn-SOD η οποία προστατεύει το κυτταρόπλασμα των κυττάρων, τη μιτοχονδριακή MnSOD η οποία προστατεύει τα μιτοχόνδρια από τις βλαβερές επιδράσεις των ελεύθερων ριζών και την εξωκυττάρια (SOD). Η δισμουτάση του υπεροξειδίου (SOD) αποτελεί ενα απο τα πιο αποτελεσματικά ενδοκυττάρια ενζυμικά συστήματα άμυνας του κυττάρου που στοχεύει στη ρύθμιση των επιπέδων των δραστικών μορφών οξυγόνου (ROS) και τη διατήρηση της φυσιολογικής ομοιόστασης.
Η δισμουτάση του υπεροξειδίου (SOD) είναι ένα ένζυμο που καταλύει τις αντιδράσεις μετατροπής της δραστικής ρίζας του οξυγόνου (Ο2-) είτε προς μοριακό οξυγόνο (O2) είτε προς υπεροξείδιο του υδρογόνου (H2O2). Αυτό στη συνέχεια καταβολίζεται απο την υπεροξειδάση της γλουταθειόνης (GPs) και την καταλάση (CAT) σε μοριακό οξυγόνο (O2) και νερό (H2O).
Οι δραστικές ρίζες οξυγόνου παράγονται ως παραπροϊόν του μεταβολισμού του οξυγόνου και εάν δεν ελεγχθούν, προκαλούν πολλούς τύπους κυτταρικών βλαβών. Το υπεροξείδιο του υδρογόνου που είναι επίσης επιβλαβές για το κύτταρο, αποικοδομείται από άλλα ένζυμα όπως η καταλάση. Έτσι, η (SOD) αποτελεί μια σημαντική αντιοξειδωτική άμυνα σε όλα σχεδόν τα κύτταρα που χρησιμοποιούν οξυγόνο.
Πρόσληψη
Συμπερασματικά, το Γανόδερμα είναι πλούσιο σε δισμουτάση του υπεροξειδίου. Συστατικό με πλούσια αντιοξειδωτική δράση. Ωστόσο η δισμουτάση του υπεροξειδίου (SOD) μπορεί να προέρχεται τόσο από φυτικές όσο και από ζωικές πηγές καθώς βρίσκεται στο κριθάρι, μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο και τα περισσότερα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Δεν υπάρχει όμως καμία ένδειξη ότι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε (SOD) ή συμπληρωμάτων (SOD) μπορεί να έχει κάποια φυσιολογική επίδραση καθώς η προσλαβανόμενη με αυτό το τρόπο (SOD), καταστρέφεται σύντομα στο πεπτικό σύστημα απο τα οξέα του στομάχου και τα πεπτικά ένζυμα.
Αξίζει να αναφερθεί ότι κλινικές μελέτες απέδειξαν ότι ο συνδυασμός της (SOD) που προέρχεται από το πεπόνι (Cucumis Melo) με το προερχόμενο από το σιτάρι βιοπολυμερές Glisodin® προστατεύει τη (SOD) κατα την διέλευσή της μέσω της γαστρεντερικής οδού, βελτιώνοντας τη διαθεσιμότητα της στον οργανισμό.
Βιβλιογραφία:
- Lin Z., Deng A. (2019). Antioxidative and Free Radical Scavenging Activity of Ganoderma (Lingzhi). Med Biol. 2019; 1182:271-297. doi: 10.1007/978-981-32-9421-9_12
- Cör D., Knez Z., Knez Hrnčič M. (2018). Antitumour, Antimicrobial, Antioxidant and Antiacetylcholinesterase Effect of Ganoderma Lucidum Terpenoids and Polysaccharides: A Review . Molecules 2018; 23(3), 649. doi.org/10.3390/molecules23030649
- Birben E., Sahiner U.M., Sackesen C., Erzurum S., Kalayci O., (2012). Oxidative Stress and Antioxidant Defense. World Allergy Organ J. 2012 Jan; 5(1): 9–19. doi: 10.1097/WOX.0b013e3182439613
- Lü J-M., Lin P H., Yao Q., Chen C., (2010). Chemical and molecular mechanisms of antioxidants: experimental approaches and model systems. J Cell Mol Med. 2010 Apr; 14(4): 840–860. doi: 10.1111/j.1582-4934.2009.00897.x
- Cherian E., Sudheesh NP., Janardhanan KK., Patani G, (2009). Free-radical scavenging and mitochondrial antioxidant activities of Reishi-Ganoderma lucidum (Curt: Fr) P. Karst and Arogyapacha-Trichopus zeylanicus Gaertn extracts. J Basic Clin Physiol Pharmacol. 2009; 20(4):289-307. doi:10.1515/jbcpp.2009.20.4.289
- Younus H. (2018). Therapeutic potentials of superoxide dismutase. Int J Health Sci (Qassim). 2018 May-Jun; 12(3): 88–93.
- Vouldoukis I., Conti M., Krauss P., Kamaté C., Blazquez S., Tefit M., Mazier D., Calenda A., Dugas B. (2004). Supplementation with gliadin-combined plant superoxide dismutase extract promotes antioxidant defences and protects against oxidative stress. Phytother Res. 2004 Dec;18(12):957-62. doi: 10.1002/ptr.1542
Από την Κούβαρη Βασιλική, Γεωπόνος MSc