Η στοματική βλεννογονίτιδα αποτελεί την πιο συνηθισμένη επιπλοκή που εμφανίζεται σε παιδιά που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση των διαταραχών του μυελού των οστών (πχ. λέμφωμα, λευχαιμία) και των όγκων του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Η χημειοθεραπεία περιλαμβάνει τη χρήση χημικών ή φαρμάκων που καταστρέφουν ή προλαμβάνουν την αναπαραγωγή των καρκινικών κυττάρων. Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιεί ιονίζουσα ακτινοβολία (πχ. Ακτίνες-Χ) ή ραδιοϊσότοπα προκειμένου την καταστροφή ή τη βλάβη των κυτταρικών στόχων.
Αίτια
Χημειοθεραπευτικοί παράγοντες
Η στοματική κοιλότητα εμφανίζει βλάβες στον βλεννογόνο που συνοδεύονται από εξελκώσεις οι οποίες σχετίζονται άμεσα με τον τύπο της αντινεοπλασματικής θεραπείας και αναπτύσσονται ως επακόλουθο των παρενεργειών της λήψης χημειοθεραπευτικών παραγόντων.
Περίπου το 40% των παιδιών και των εφήβων που λαμβάνουν χημειοθεραπεία αναπτύσσουν βλάβες στον στοματικό βλεννογόνο και περισσότερο από το 90% των παιδιών ηλικίας κάτω των 12 ετών.
Ιοντίζουσα ακτινοβολία
Η τοπική δράση της ιοντίζουσας ακτινοβολίας που χορηγείται κατά την ακτινοθεραπεία σε παιδιά με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση στοματικής βλεννογονίτιδας λόγω της άμεσης ακτινοβόλησης του στοματικού βλεννογόνου.
Στοματική υγιεινή
Η κακή στοματική υγιεινή αποτελεί έναν παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη στοματικής βλεννογονίτιδας, καθώς τα παιδιά που ακολουθούν χημειοθεραπευτική αγωγή ή υποβάλλονται σε ακτινοθεραπείες με βλάβες στον βλεννογόνο, έχουν αυξημένη πιθανότητα φλεγμονής ή λοίμωξης από παθογόνους μικροοργανισμούς.
Συμπτώματα
Η στοματική βλεννογονίτιδα περιλαμβάνει ιστικές ερυθηματώδεις βλάβες που εμφανίζονται στα χείλη, στα μάγουλα, στον ουρανίσκο και στο έδαφος της στοματικής κοιλότητας.
Η βλεννογονίτιδα που οφείλεται σε χημειοθεραπευτικούς παράγοντες συνήθως έχει ηπιότερη μορφή, λιγότερη διάρκεια και ταχύτερη επούλωση σε σχέση με τη βλεννογονίτιδα που προκαλείται από ακτινοθεραπεία.
- Υπερευαισθησία του στοματικού βλεννογόνου
- Έντονος πόνος στη στοματική κοιλότητα
- Αίσθημα καύσους
- Φλεγμονή του στοματικού βλεννογόνου με πιθανότητα λοίμωξης
- Εξελκώσεις
- Ερύθημα ή/ και οίδημα
- Αιμορραγία των ελκών
- Μείωση της έκκρισης σιέλου
- Δυσφαγία και δυσκαταποσία
- Οδυνοφαγία
- Ξηροστομία
- Δυσκολία στην ομιλία
- Διαταραχές στη γεύση (αγευσία, δυσγευσία)
- Αφυδάτωση
Η στοματική βλεννογονίτιδα αποτελεί μια επώδυνη κατάσταση που δυσχεραίνει τη λήψη στερεάς ή υγρής τροφής και την ομαλή λειτουργία του στόματος με αποτέλεσμα τη διατροφική ανεπάρκεια των ασθενών, την απώλεια βάρους και την αδυναμία.
Οι επιπλοκές αυτές επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής του ασθενή αλλά και τον θεραπευτικό σχεδιασμό της κύριας νόσου ή τη διάρκεια νοσηλείας.
Στάδια ανάπτυξης στοματικής βλεννογονίτιδας
Η στοματική βλεννογονίτιδα εξελίσσεται σε πέντε στάδια:
- Αρχικό στάδιο - έναρξη της βλεννογονίτιδας
- Εμφάνιση των βλαβών στον στοματικό ιστό
- Επέκταση και επιδείνωση της στοματικής βλεννογονίτιδας
- Εξέλκωση και φλεγμονή
- Επούλωση
Ταξινόμηση
Η στοματική βλεννογονίτιδα μπορεί να κατηγοριοποιηθεί ανάλογα με τη σοβαρότητα των βλαβών σε 4 βαθμους:
- Βαθμός 0: απουσία βλεννογονίτιδας
- Βαθμός 1: αίσθημα καύσου με ήπιο ή μέτριο ερύθημα
- Βαθμός 2: ήπιος πόνος, εμφάνιση ελκών, δυνατή η κατάποση στερεάς τροφής
- Βαθμός 3: μέτριος πόνος, έλκη ποικίλου βαθμού, δυνατή μόνο η κατάποση υγρών
- Βαθμός 4: έντονος πόνος, έλκη που αιμορραγούν, αδυναμία λήψης τροφής
Θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της στοματικής βλεννογονίτιδας θα πρέπει να στοχεύει στην ανακούφιση από τον πόνο κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας ή/και της άκτινοθεραπείας αλλά και στην πρόληψη της εμφάνισης της.
Το στοματικό εκνέφωμα gelX® Oral Spray αποτελεί ένα νέο σύστημα θεραπείας για τη στοματική βλεννογονίτιδα.
Η χρήση του συμβάλλει:
- Στην άμεση ανακούφιση από τον πόνο
- Στην πρόληψη και την επιβράδυνση της εμφάνισης των βλαβών
- Στη μείωση της σοβαρότητας του βαθμού των ελκών
- Στον περιορισμό της φλεγμονής
- Στη γρήγορη επούλωση
- Στην ενυδάτωση του βλεννογόνου και αντιμετώπιση της ξηροστομίας
Το gelX® Oral Spray χάρη στα συστατικά του βοηθάει σημαντικά στην αποτελεσματική διαχείριση της στοματικής βλεννογονίτιδας. Το πολυμερές PVP σχηματίζει μία προστατευτική μεμβράνη στον βλεννογόνο προστατεύοντας από παθογόνους μικροοργανισμούς, ο γλυκονικός ψευδάργυρος με αντιοξειδωτική δράση αναστέλλει τη δράση των λοιμογόνων παραγόντων, και η ταυρίνη συμβάλει στην ταχύτερη επούλωση των ιστών και την ανακούφιση από τον πόνο.
Το στοματικό εκνέφωμα gelX® Oral Spray είναι ανώδυνο, εύκολο στη χρήση και έχει ευχάριστη γεύση πορτοκάλι. Ενδείκνυται για παιδιά άνω των 3 ετών ενώ δεν διαθέτει ανεπιθύμητες ενέργειες.
Με τη χρήση του gelX® Oral Spray καθίσταται δυνατή η διατήρηση μιας καλής στοματικής υγιεινής, η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή, καθώς και η ολοκλήρωση της θεραπείας χωρίς διακοπές λόγω της στοματικής βλεννογονίτιδας και των επιπλοκών της.
Βιβλιογραφία
- Ribeiro I. L. A., Rodrigues A. C. et al., (2020). Oral Mucositis in Pediatric Oncology Patients: A Nested Case Control to a Prospective Cohort. Brazilian Dental Journal (2020) 31(1): 78-88, http://dx.doi.org/10.1590/0103-6440201802881
- Damascena L. C. L., NóbregaN. N.et al., (2020). Severe Oral Mucositis in Pediatric Cancer Patients: Survival Analysis and Predictive Factors. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2020 Feb; 17(4): 1235. doi: 10.3390/ijerph17041235.
- Ribeiro I., Neto E. A. L, and Valença A. MG., (2019). Chemotherapy in Pediatric Oncology Patients and the Occurrence of Oral Mucositis. International Journal of Clinical Pediatric Dentistry. 2019 Jul-Aug; 12(4): 261–267. doi: 10.5005/jp-journals-10005-1633.
- Burciaga R. G. C., González R. G. et al., (2018). Severity of Oral Mucositis in Children following Chemotherapy and Radiotherapy and Its Implications at a Single Oncology Centre in Durango State, Mexico. International Journal of Pediatrics. 2018; 2018: 3252765. doi: 10.1155/2018/3252765.
- Cheng K. K. F., Lee V. et al., (2013). Impact of oral mucositis on short-term clinical outcomes in paediatric and adolescent patients undergoing chemotherapy. 2013 Aug;21 (8):2145-52. doi: 10.1007/s00520-013-1772-0.
Από την Ισμήνη Σπανάκη, Βιολόγο Msc.