Ο σελενίτης αποτελεί μια ανόργανη μορφή του σεληνίου με σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου. Διαθέτει ποικίλους μηχανισμούς διά μέσου των οποίων μπορεί να καταστρέφει καρκινικά κύτταρα από διαφορετικούς τύπους καρκίνου. Ειδικότερα, ο σελενίτης διαθέτει άμεση αντιοξειδωτική δράση στο αρχικό στάδιο της καρκινογένεσης, συμμετέχει στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος ως αντιφλεγμονώδης παράγοντας και παρεμποδίζει την αγγειογένεση, μία χαρακτηριστική διαδικασία για την ανάπτυξη του καρκίνου.
Ένας από τους πιο ενδιαφέροντες μηχανισμούς είναι η επιλεκτική παραγωγή δραστικών μορφών οξυγόνου και η στοχευμένη καταστροφή των μιτοχονδρίων που υπάρχουν στα καρκινικά κύτταρα αλλά όχι στον υγιή ιστό. Επιπλέον, ο σελενίτης φαίνεται ότι επάγει την δραστηριότητα του αντιοξειδωτικού ενζύμου υπεροξειδάση της γλουταθειόνης στον υγιή ιστό, παρέχοντας με αυτόν τον τρόπο διπλή προστασία. Ο σελενίτης, επίσης, βελτιώνει την διαδικασία επιδιόρθωσης των κατεστραμμένων τμημάτων του DNA, μειώνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης νέου καρκίνου. Συνεπώς, ενισχύοντας την απαντιτικότητα του ανοσοποιητικού συστήματος, ο σελενίτης αυξάνει την πιθανότητα καταστροφής των καρκινικών κυττάρων. Ένας άλλος σημαντικός μηχανισμός δράσης του σελενίτη είναι η μείωση των επιπέδων της πρωτεΐνης Bcl-2 η οποία είναι αφύσικα αυξημένη στα καρκινικά κύτταρα εμποδίζοντας τον θάνατο με απόπτωση. Άρα, ο σελενίτης αυξάνει των θάνατο των καρκινικών κυττάρων με απόπτωση.
Σύμφωνα με διάφορες κλινικές μελέτες η μορφή του σεληνίου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πιθανή συμπληρωματική θεραπεία στον καρκίνο αλλά και για την πρόληψη νέων είτε επαναλαμβανόμενων περιπτώσεων καρκίνου είναι ο σελενίτης.
Αξιοσημείωτος είναι ο μηχανισμός αντικαρκινικής δράσης του σελενίτη μέσα από την αναστολή του σχηματισμού της παραφιμπρίνης, ενός υδρόφοβου πολυμερούς του οποίου η συσσώρευση στην κυκλοφορία σχετίζεται με πολλές νευροεκφυλιστικές νόσους. Η παραφιμπρίνη (fibrin-like protein) δημιουργεί στα καρκινικά κύτταρα ένα πρωτεϊνικό περίβλημα το οποίο είναι πλήρως ανθεκτικό απέναντι στην αποδόμηση από πρωτεολυτικά ένζυμα με αποτέλεσμα αυτά να προστατεύονται και να εξακολουθούν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. Ο σελενίτης παρεμποδίζοντας τον σχηματισμό της παραφιμπρίνης, καθιστά τα καρκινικά κύτταρα ανίκανα να ανταλλάξουν δισουλφίδια με άλλες πρωτεΐνες του πλάσματος και κατά συνέπεια ευαίσθητα στην αποδόμηση.
Από την Σπανάκη Ισμήνη, Βιολόγο MSc.